Damy i Rycerze wystawa miniatur średniowiecznych

Kolejna już zbiorowa wystawa kopii średniowiecznych miniatur zrodziła się z pasji do rękopiśmiennych ksiąg.

Od wielu lat prowadzę liczne warsztaty z iluminatorstwa średniowiecznego. W ten sposób pasja, zachwyt pięknem miniatur i precyzyjnym rzemiosłem malarstwa książkowego zdobywa coraz większe grono wielbicieli. Ze wspólnego malowania narodził się pomysł wystawy, która jest drugą, po Ogrodzie Dziwnym, wystawą zbiorową miłośników rękopisów.

Na wystawie zaprezentowane zostały kopie miniatur związanych z tematyka rycerską. Rycerstwo pełniło niezwykle ważną rolę w zróżnicowanym społeczeństwie średniowiecznym. Pierwszym obowiązkiem rycerza była służba wojskowa dla swojego pana. Na wielu miniaturach znajdziemy przedstawienia walczących rycerzy. Pochodzą one z różnych barwnych opowieści rycerskich, które cieszyły się dużą popularnością w średniowieczu, takich jak Roman d’Alexandre – zbiór legend poświęconych Aleksandrowi Wielkiemu, Powieść o róży – alegoryczny poemat francuski o młodzieńcu szukającym ukochanej–róży w ogrodzie miłości.

Jednym z „bestsellerów” była niewątpliwie historia Lancelota z Jeziora oraz inne historie związane z rycerzami Okrągłego Stołu. Walczących rycerzy spotkamy też na iluminacjach z traktatów o walkach rycerskich, które zbierały przepisy i zasady turniejowe. Przykłady takich dzieł to np. słynny Traktat o formach i przepisach turniejowych księcia René d’Anjou, czy podręcznik sztuki wojennej Konrada Kyesera Bellifortis. Sceny, w których pojawiają się rycerze, znajdziemy także w rękopisach sakralnych. Najlepszym tego przykładem jest tzw. Biblia Maciejowskiego z XIII wieku, która w całości ilustrowana jest całostronicowymi miniaturami, na których postacie biblijne ukazane są w strojach z epoki, w której rękopis powstał. Detale broni i wyposażenia rycerskiego należą do najlepszych źródeł wojskowości w średniowieczu.

Oczywiście nie zabrakło na wystawie także ilustracji dzieł historycznych, kronikarskich czy encyklopedycznych, takich jak: Speculum Historiale, Les Grandes Chroniques de Franc czy Chronique de Baudouin d’Avesnes. W średniowieczu wykształca się specyficzna kultura i sposób życia warstwy feudalno-rycerskiej. Centrum tego stanowi zamek feudała, gdzie koncentrują się najważniejsze wydarzenia. Odbywają się uczty, turnieje. Formułuje się etos rycerski – zbiór zasad i ideałów, którymi powinien cechować się rycerz. Jedną z cnot rycerskich staje się szlachetna postawa wobec kobiet, a jej przejaw stanowi obyczaj zalecający, by rycerz walczył także dla swojej wybranki serca. Dlatego kwitną na zamkach i dworach romanse opiewane w pieśniach i prozie średniowiecznej. Piękna dama, której serce pragnie rycerz zdobyć jest częstą postacią w przedstawieniach rycerskich. Jednym z bardziej znanych rękopisów nawiązujących do tej tematyki jest, reprezentowany w kilku miniaturach na tej wystawie, Codex Manesse – zbiór średniowiecznej poezji niemieckiej.

powrót